Haysiyetsiz Yaşam Nedir?

Haysiyetsiz hayat sürme nedeniyle boşanma davası TMK’nın m. 163’de düzenlenen özel, kusura dayalı ve kanun maddesinde ortak hayatın çekilmez hale gelmiş olması koşulunun aranmasından dolayı nisbi boşanma sebebidir. Haysiyetsiz hayat sürme; genelev işletme yahut orada çalışma, kumarbazlık, ayyaşlık, evli kişinin başkasıyla ortak hayat sürdürmesi, uyuşturucu bağımlılığı yahut ticareti, gönül tellallığı gibi toplumsal anlayışa göre namus ve şeref kavramlarıyla ve toplumun değer yargılarıyla örtüşmeyen davranışların iradi ve sürekli olarak gerçekleştirilmesidir. Kanun koyucunun haysiyetsiz hayat sürme ifadesinden eylemin bir yaşam tarzı haline getirilmesi yani sürekliliği anlaşıldığından haysiyetsiz tek bir eylem boşanmaya sebebiyet vermeyecektir.

Örnekler:

- Sürekli fuhuş yapmak
- Alkol, uyuşturucu veya kumar bağımlılığı
- Suç örgütleriyle ilişkili bir yaşam
- Toplumca küçük düşürücü, utanç verici bir hayat tarzı

TMK Madde 163: "Eşlerden biri küçük düşürücü bir suç işler veya haysiyetsiz bir hayat sürer ve bu sebeplerden ötürü onunla birlikte yaşaması diğer eşten beklenemezse, bu eş her zaman boşanma davası açabilir."

Bu maddeye göre:
- Hak düşürücü süre yoktur → Eş bu nedenle her zaman dava açabilir.
- Mutlak boşanma sebebidir → Haysiyetsiz yaşam ispatlandığında hâkim boşanmaya karar verir.

Haysiyetsiz Yaşamın İspatı

Boşanma davalarında delil serbestisi vardır. Haysiyetsiz yaşam aşağıdaki delillerle ispatlanabilir:
- Tanık beyanları
- Polis/jandarma tutanakları
- Uyuşturucu, kumar veya fuhuşa ilişkin adli kayıtlar
- Fotoğraf, video, mesaj, sosyal medya paylaşımları
- Mahkeme kararları veya sabıka kayıtları

Yargıtay’ın Görüşü

Yargıtay kararlarında haysiyetsiz yaşam için süreklilik ve alışkanlık aranır. Örneğin tek seferlik kumar oynamak boşanma sebebi değildir. Ancak bağımlılık düzeyinde sürekli kumar oynamak haysiyetsiz yaşam sayılır.

Zina ile Farkı

- Zina: Tek seferlik bile olsa boşanma sebebidir.
- Haysiyetsiz yaşam: Davranışın sürekli ve alışkanlık haline gelmesi gerekir.

Boşanmanın Sonuçları

- Haysiyetsiz yaşam süren eş tam kusurlu kabul edilir.
- Maddi ve manevi tazminat yükümlülüğü doğabilir.
- Yoksulluk nafakası talebi reddedilebilir.
- Velayet konusunda olumsuz etki yaratabilir.